Vụ mùa 2017, toàn tỉnh Phú Thọ triển khai gieo cấy 30.781,6 ha lúa mùa trong đó: diện tích lúa lai 16.653 ha, lúa chất lượng cao 9.057,1 ha. Hiện nay, toàn bộ diện tích lúa mùa đang trong giai đoạn đứng cái - làm đòng, một số diện tích trà mùa sớm đang trỗ bông, đây là giai đoạn cây lúa rất mẫn cảm với điều kiện thời tiết và các đối tượng sâu bệnh. Qua điều tra cho thấy, hiện nay sâu non sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân hai chấm đang bắt đầu nở và tập trung gây hại mạnh từ 14/8 trở đi. Bên cạnh đó, bệnh bạc lá – đốm sọc vi khuẩn đã xuất hiện và gây hại ở nhiều huyện và đang có chiều hướng gia tăng nhanh, gây hại mạnh; bệnh khô vằn đã phát sinh và gia tăng gây hại trên hầu hết các trà lúa. Ngoài ra, các đối tượng khác như chuột, rầy các loại,... đang có xu hướng gia tăng về cuối vụ. Để giúp nông dân chủ động phòng trừ các đối tượng sâu bệnh hại, đảm bảo an toàn sản xuất vụ mùa Chi cục Bảo vệ thực vật hướng dẫn như sau:

Đối với sâu cuốn lá nhỏ: Hiện tại, trưởng thành sâu cuốn lá nhỏ đã ra rộ, di chuyển và đẻ trứng trên các trà lúa mùa; mật độ trứng trung bình 5,4 - 16 quả/m², cao 32 - 40 quả/m2, cục bộ 70 - 90 quả/m², cá biệt 160 quả/m² (tại huyện Lâm Thao). Sâu non sâu cuốn lá nở rộ từ ngày 14/8/2017 trở đi và gây hại từ giữa đến cuối tháng 8/2017, mức độ gây hại nhẹ - trung bình, cục bộ hại nặng nếu không phòng trừ kịp thời, đây là lứa sâu gây hại chính trong vụ mùa cần tập trung phòng trừ. Tổng diện tích dự kiến cần phòng trừ trên toàn tỉnh trên 9.000 ha. Để phòng trừ hiệu quả sâu cuốn lá nhỏ, bà con cần tăng cường kiểm tra đồng ruộng kết hợp diệt sâu non bằng biện pháp thủ công. Phòng trừ khi sâu non mới nở (tuổi 1-2), khi ruộng lúa có mật độ sâu non trên 20 con/m² cần tiến hành phòng trừ bằng các loại thuốc có trong danh mục được phép sử dụng ở Việt Nam, Ví dụ: Clever 300WG, Dylan 10WG, Rigell 800 WG, Tasieu 5WG, Alocbale 40EC, F16 600EC, Virtako 1.5GR,..., pha và phun theo hướng dẫn trên bao bì. Thời gian phun thuốc phòng trừ sâu cuốn lá nhỏ chung trên toàn tỉnh tốt nhất từ ngày 14/8 - 20/8/2017, thời điểm phòng trừ cụ thể tại từng địa bàn theo thông báo của Trạm BVTV hoặc Tổ khuyến nông địa phương. Nếu phun xong gặp mưa thì sau 2 ngày kiểm tra lại, nếu mật độ sâu còn cao thì cần phun lại.

Đối với bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn: Bệnh đã xuất hiện và có chiều hướng gia tăng gây hại tại một số huyện như Tam Nông, Lâm Thao, Thanh Ba, Yên Lập, Thanh Thủy, Việt Trì. Tỷ lệ bệnh phổ biến 2,2 - 5,2%, cao 6,0  - 10,3%, cục bộ 12 - 14% (Thanh Ba, Yên Lập), cá biệt 28 - 36% (Tam Nông, Lâm Thao), diện tích nhiễm 78,9 ha. Đây là loại bệnh có khả năng lây lan rất nhanh, nhất là sau các cơn mưa lớn kèm theo dông, lốc, bệnh tiếp tục phát sinh và gây hại bộ lá đòng, có khả năng gây ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa, nhất là trên diện tích đã xuất hiện nguồn bệnh, cấy các giống nhiễm: Nhị ưu số 7, nhị ưu 838, Thiên ưu 8, GS9, .... Bà con cần thường xuyên thăm đồng, kiểm tra sau những ngày mưa, dông lốc để chủ động phát hiện và phòng trừ kịp thời. Nếu phát hiện ruộng bị bệnh thì tuyệt đối không được bón phân hay thuốc kích thích sinh trưởng và tiến hành phun phòng trừ ngay bằng các thuốc trừ bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn đã được đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam (Ví dụ: Starwiner 20WP, Kamsu 2SL, Xanthomix 20WP, Sasa 25WP, ...), chú ý phun đủ lượng nước thuốc để đảm bảo ướt đều bộ lá lúa. Nếu ruộng bị nặng, cần phun lại lần 2 sau lần 1 từ 3 – 5 ngày.

Đối với bệnh khô vằn: Hiện nay, bệnh đã xuất hiện và gây hại ở hầu hết các huyện, thành, thị; tỷ lệ bệnh phổ biến 3,8 - 9,2%, cao 12  - 31,8%, cục bộ 41 - 64%; diện tích nhiễm 1.693,1 ha, cao hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm 2016 (cùng kỳ 2016 là 279 ha). Dự báo trong thời gian tới, thời tiết nắng mưa xen kẽ là điều kiện thích hợp cho bệnh lây lan, phát triển nhanh, gây hại mạnh trên những ruộng lúa xanh tốt, rậm rạp, bón nhiều đạm và bón phân không cân đối. Để phòng trừ bệnh Khô vằn có hiệu quả, bà con cần lưu ý: bón phân cân đối, đúng thời điểm, không bón thừa đạm, bón đạm muộn. Khi ruộng bị bệnh cần dừng bón phân hoá học, phân bón lá và thuốc kích thích sinh trưởng. Khi có trên 20% dảnh bị bệnh, đặc biệt là khi vết bệnh lây lan lên 3 lá trên cùng thì phải tiến hành phun phòng trừ. Có thể sử dụng một số loại thuốc BVTV ví dụ như: Chevil 5SC, Cavil 50WP, Valicare 8SL, Lervil 50SC, Jinggangmeisu 3SL, Valivithaco 5SL,... pha và phun theo hướng dẫn ghi trên bao bì.

Bên cạnh các đối tượng sâu bệnh hại trên, bà con cần tiếp tục khắc phục bệnh vàng lá sinh lý; theo dõi thời tiết và phòng trừ kịp thời các ổ sâu đục thân, rầy các loại,... khi vượt ngưỡng. Tích cực diệt chuột bằng các biện pháp (thủ công, đánh mồi bả,...). Nếu ruộng lúa nhiễm cả sâu cuốn lá và bệnh khô vằn thì có thể hỗn hợp hai loại thuốc để phun trừ. Khi sử dụng thuốc BVTV xong phải thu gom bao bì để đúng nơi quy định của địa phương./. 

Nguyễn Quang Hưng - Chi cục BVTV Phú Thọ